सफाई कामगारांच्या मुलां-मुलींसाठी निवासी शाळा योजना – संपूर्ण माहिती

शिक्षण हा प्रत्येकाचा मूलभूत अधिकार आहे, आणि देशातील सर्वच समाजघटकांना शिक्षणाच्या मुख्य प्रवाहात आणण्यासाठी भारत सरकार विविध योजना राबवत असते. या अनुषंगाने केंद्र सरकारने सफाई कामगारांच्या मुला-मुलींसाठी खास “निवासी शाळा योजना” सुरू केली आहे. या योजनेअंतर्गत गरीब व वंचित सफाई कामगार कुटुंबातील विद्यार्थ्यांना मोफत शिक्षण, वसतिगृह व सर्व शैक्षणिक सुविधा पुरविल्या जातात.

🧱 योजनेचा उद्देश

या योजनेचा प्रमुख उद्देश सफाई कामगार, मॅन्युअल स्कॅव्हेंजर, सीवर कामगार आणि इतर अशा वंचित समुदायांमधील मुलांना दर्जेदार शिक्षण देणे आहे. शिक्षणाच्या अभावामुळे अनेक कुटुंबं पिढ्यानपिढ्या त्या क्षेत्रातच अडकून राहतात, हे चित्र बदलण्यासाठी ही योजना राबवली जाते.

👨‍👩‍👧‍👦 लाभार्थी कोण?

• सफाई कामगार (Manual Scavengers)
• सीवर किंवा ड्रेनेज काम करणारे कामगार
• सफाई सेवांमध्ये काम करणारे कंत्राटी कर्मचारी
• वर नमूद कामगारांच्या मुले-मुली

🎓 सुविधा काय मिळतात?

📍 शाळांची लोकेशन

या योजना अंतर्गत सध्या देशभरातील विविध राज्यांमध्ये 5 निवासी शाळा कार्यरत आहेत. महाराष्ट्रातही ही सुविधा लवकरच सुरु होण्याची शक्यता आहे.

✅ पात्रता निकष

• विद्यार्थी सफाई कामगार कुटुंबातून असावा
• वय 6 ते 18 वर्षांदरम्यान असावा
• आई-वडिलांचा व्यवसाय प्रमाणपत्र/नोकरीचा पुरावा आवश्यक
• निवासी शाळेत प्रवेशासाठी प्रवेश परीक्षा असू शकते

📝 अर्ज कसा करावा?

या योजनेत प्रवेश घेण्यासाठी विद्यार्थ्यांनी संबंधित जिल्हा समाजकल्याण कार्यालयाशी संपर्क साधावा किंवा राष्ट्रीय सफाई कर्मचारी आयोगाच्या अधिकृत वेबसाईटवरून अर्ज करता येतो.

🌐 अधिक माहिती साठी

राष्ट्रीय सफाई कर्मचारी आयोग:
https://nsksangh.gov.in

📢 निष्कर्ष

शैक्षणिक समानता आणि सामाजिक सशक्तीकरणासाठी ही योजना अत्यंत उपयुक्त ठरत आहे. सफाई कामगारांच्या मुलांना शिक्षणाच्या प्रवाहात आणून त्यांचे भविष्य उज्वल करण्यासाठी सरकारचा हा उपक्रम स्वागतार्ह आहे. योजनेचा अधिकाधिक लाभ घेण्यासाठी समाजातील लोकांनी पुढाकार घेणे आवश्यक आहे.

👉 तुम्ही जर सफाई कामगार किंवा अशा कुटुंबातून असाल तर ही योजना तुमच्यासाठी संधीची वाट उघडू शकते.