🌱 मूग पीक – लागवड ते उत्पादन संपूर्ण माहिती
🔍 ओळख:
मूग हे एक महत्वाचे डाळीचे पीक आहे. त्यात प्रथिनांचे प्रमाण जास्त असून, हे पीक पोषणमूल्यांसाठी आणि जमिनीच्या सुपीकतेसाठी उपयुक्त आहे.
मूग हे एक महत्वाचे डाळीचे पीक आहे. त्यात प्रथिनांचे प्रमाण जास्त असून, हे पीक पोषणमूल्यांसाठी आणि जमिनीच्या सुपीकतेसाठी उपयुक्त आहे.
📍 योग्य हवामान व जमीन
- तापमान: २५-३५ अंश सेल्सियस
- पावसाचे प्रमाण: ५००-७५० मिमी
- जमीन: मध्यम काळी, वालवंटाळ व सुपीक जमीन उपयुक्त
🌾 बी लागवड व अंतर
बियाण्याचे प्रमाण: १२-१५ किलो/हेक्टर
अंतर: ओळीत ओळ ३० सेमी व रोपातून रोप १० सेमी
अंतर: ओळीत ओळ ३० सेमी व रोपातून रोप १० सेमी
🧪 खते व सेंद्रिय शेती
- शेणखत: ५-१० टन/हेक्टर
- डावे खत: १२.५ किलो नत्र, २५ किलो स्फुरद, १२.५ किलो पालाश
- Rhizobium लिक्विड इनोक्युलेशन केल्यास नत्राची गरज कमी होते
🐛 रोग व कीड व्यवस्थापन
1. करपा रोग: Carbendazim 1 ग्रॅम/लिटरने फवारणी
2. उंदीर व कोळी: Neem Oil किंवा Chlorpyrifos वापरावा
3. फुलकिडे: Imidacloprid 0.3 ml/L पाण्यात फवारावे
2. उंदीर व कोळी: Neem Oil किंवा Chlorpyrifos वापरावा
3. फुलकिडे: Imidacloprid 0.3 ml/L पाण्यात फवारावे
💧 सिंचन व्यवस्था
- पेरणीनंतर हलके पाणी
- फुलोरा व शेंगा भरण्याच्या टप्प्यावर पाणी आवश्यक
- अति सिंचन टाळावे
🧺 काढणी व उत्पादन
काढणी वेळ: शेंगा पिवळसर झाल्यावर
उत्पादन: ८-१० क्विंटल/हेक्टर
उत्पादन: ८-१० क्विंटल/हेक्टर
🧠 शेतकऱ्यांसाठी टीप
- मूग लागवडीपूर्वी शेतात खोल नांगरणी करा
- बियाण्याचे Rhizobium जीवाणूसह प्रक्रियायुक्त वापरा
- सेंद्रिय शेती पद्धतीने उत्पन्नात वाढ होते
📌 निष्कर्ष
मूग पीक कमी कालावधीचे व कमी खर्चाचे असून, योग्य नियोजनाने अधिक उत्पादन मिळवता येते. जमिनीसाठीही लाभदायक आहे.
