🧅 कांदा पिकाची माहिती – लागवड, खते, रोग व फवारणी
कांदा हे महाराष्ट्रातील प्रमुख नगदी पीक आहे. देशांतर्गत वापर आणि निर्यातीसाठी याचे खूप मोठे उत्पादन घेतले जाते. या लेखात आपण कांद्याची लागवड, खत व्यवस्थापन, कीड व रोग नियंत्रण आणि साठवण या सर्व गोष्टी सविस्तर पाहणार आहोत.
🌱 लागवडीसाठी योग्य हवामान आणि माती
- मध्यम ते काळी चिकट माती कांद्याच्या लागवडीस योग्य.
- pH – ६.५ ते ७.५
- थंड व कोरडे हवामान चांगले उत्पादन देते.
🌾 कांद्याच्या सुधारित जाती
- अर्ली ग्रॅनो
- फुले सुवर्ण
- अग्रणी
- भेड़ागड लाल
🌿 मातीची तयारी व लागवड
मातीची खोल नांगरट करून कुजलेले शेणखत टाकावे. एक हेक्टरसाठी १५-२० टन शेणखत मिसळावे. पाट / बेड पद्धतीने लागवड करावी.
💊 खत व्यवस्थापन
१. मुळांच्या वाढीसाठी:
- १०:२६:२६ हे प्रारंभीचे कंपाऊंड खत – १०० किलो/हे.
- युरिया – ५० किलो/हे.
- सिंगल सुपर फॉस्फेट – १५० किलो/हे.
- पोटॅश – ५० किलो/हे.
- गंधक – १५ किलो/हे.
- झिंक, मॅग्नेशियम फवारणीने द्यावे.
🐛 कीड व त्यावरील नियंत्रण
- थ्रिप्स: थिंबक पाने व वाढीवर परिणाम.
- कांदा माशी: गड्डा सडण्यास कारणीभूत.
उपाय: इमिडाक्लोप्रिड १७.८% SL – १ मिली/लिटर पाण्यात फवारावे.
🦠 रोग व त्यावरील नियंत्रण
- पांढरी सड: गड्डा कुजतो.
- कवकजन्य रोग: पाने पिवळी पडतात.
उपाय: मॅन्कोझेब + मेटालॅक्सिल २५ WP – २ ग्रॅम/लिटर.
🧴 नैसर्गिक फवारणी – निंबोळी अर्क
५% निंबोळी अर्क तयार करून आठवड्यातून एकदा फवारणी केल्यास अनेक कीड नियंत्रणात येतात.
🏬 साठवण व नफा वाढवण्याचे उपाय
- कांदे योग्य प्रकारे वाऱ्याच्या ठिकाणी साठवावेत.
- गड्डा कडक झाल्यावरच काढणी करावी.
- प्लास्टिक क्रेटमध्ये साठवणूक टाळावी.
📌 टीप:
कांद्याच्या योग्य लागवडीसाठी स्थानिक कृषी अधिकारी व कृषी विज्ञान केंद्रांचा सल्ला घ्यावा.
