परंपरागत कृषी विकास योजना (PKVY): सेंद्रिय शेतीला प्रोत्साहन देणारी योजना
पर्यावरणपूरक शेतीसाठी सेंद्रिय पद्धतीचा अवलंब हा काळाची गरज बनला आहे. रासायनिक खतांच्या अतिवापरामुळे मातीची गुणवत्ता कमी होत आहे, आरोग्यावर दुष्परिणाम होत आहेत, आणि पर्यावरणाचे नुकसान होत आहे. या सर्व समस्यांवर उपाय म्हणून केंद्र सरकारने परंपरागत कृषी विकास योजना (PKVY) सुरू केली आहे.
परंपरागत कृषी विकास योजना म्हणजे काय?
परंपरागत कृषी विकास योजना (PKVY) ही केंद्र सरकारच्या राष्ट्रीय शाश्वत कृषी मिशन (NMSA) अंतर्गत सुरू करण्यात आलेली योजना आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश शेतकऱ्यांना सेंद्रिय शेतीकडे वळवणे, सेंद्रिय उत्पादनांना प्रोत्साहन देणे आणि पर्यावरणपूरक शेती पद्धती राबवणे हा आहे.
या योजनेचे उद्देश:
- सेंद्रिय शेतीला चालना देणे: शेतकऱ्यांना रासायनिक खतांचा वापर न करता सेंद्रिय शेती करण्यासाठी प्रोत्साहन देणे.
- मृदा आरोग्य सुधारणा: जमिनीच्या सुपीकतेला नैसर्गिक घटकांनी टिकवून ठेवणे.
- आरोग्यदायी उत्पादन: रसायनमुक्त आणि पोषक अन्न पिकवणे.
- शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवणे: सेंद्रिय उत्पादनांना बाजारात जास्त मागणी आणि किंमत मिळवून देणे.
- पर्यावरणाचे रक्षण: रासायनिक घटक टाळून पर्यावरणपूरक शेती करणे.
या योजनेतून मिळणारे फायदे:
आर्थिक मदत: सेंद्रिय शेतीसाठी लागणाऱ्या साधनांसाठी सरकारतर्फे प्रति हेक्टर ₹50,000 अनुदान दिले जाते.
प्रशिक्षण: शेतकऱ्यांना सेंद्रिय शेती तंत्रज्ञान, जैविक खते आणि कीड नियंत्रणाचे प्रशिक्षण दिले जाते.
सेंद्रिय प्रमाणपत्र: शेतकऱ्यांना सेंद्रिय उत्पादनांचे प्रमाणपत्र मिळण्यासाठी सहाय्य केले जाते.
गट शेती: 50 एकर क्षेत्रावर सामूहिक सेंद्रिय शेतीसाठी गट तयार करण्यास मदत.
योजनेचा लाभ कसा मिळवावा?
- जवळच्या कृषी विभाग कार्यालयात किंवा ग्रामपंचायतीत संपर्क साधा.
- PMKSY किंवा NMSA पोर्टलवर नोंदणी करा.
- सेंद्रिय शेती गटांमध्ये सामील व्हा.
- आवश्यक कागदपत्रे जसे की शेतजमिनीचे कागद, आधार कार्ड, बँक खाते तपशील सादर करा.
- कृषी विभागाच्या अधिकाऱ्यांच्या मार्गदर्शनानुसार योजनेचा लाभ घ्या.
सेंद्रिय शेतीची महत्त्वाची वैशिष्ट्ये:
- जैविक खते: शेणखत, कंपोस्ट, हिरवळीचे खत.
- कीड नियंत्रण: निंबोळी अर्क, दशपर्णी अर्क यांचा वापर.
- मृदा संरक्षण: जमिनीचे पोषण राखण्यासाठी नैसर्गिक पद्धतींचा अवलंब.
- पुनर्वापर: शेतीतील अवशेषांचा पुनर्वापर करून खत तयार करणे.
योजनेचे परिणाम:
सेंद्रिय शेतीच्या माध्यमातून मातीची सुपीकता टिकून राहते.
शेतकऱ्यांना उत्पादनाची चांगली किंमत मिळते.
पर्यावरणपूरक शेतीमुळे हवामान बदलाला आळा बसतो.
लोकांना रसायनमुक्त अन्न मिळाल्याने आरोग्य सुधारते.
परंपरागत कृषी विकास योजना (PKVY) ही सेंद्रिय शेतीला चालना देणारी एक प्रभावी योजना आहे. सेंद्रिय शेती न केवल शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर आहे, तर ती पर्यावरण आणि मानवाच्या आरोग्यासाठीही महत्वाची आहे. शेतकऱ्यांनी या योजनेचा लाभ घेऊन शाश्वत शेतीकडे वळावे आणि अधिक उत्पन्न मिळवावे.
“सेंद्रिय शेतीतून निसर्ग आणि आरोग्याचे रक्षण करूया!”
परंपरागतकृषीयोजना #सेंद्रियशेती #शाश्वतशेती #शेतीयोजना #भारतीयशेती #शेतकरीसाठी #कृषिउद्योग #नैसर्गिकशेती #पर्यावरणपूरकशेती #मातीचेरक्षण #शेतीविकास #शेतकरीकल्याण